Ziekten: Bacteriën, Parasieten en meer
Een koi kan ook ziek worden. Er zijn diverse ziektekiemen waar de koi gevoelig voor kan zijn. Afhankelijk van de gezondheid van koi kan hij hier weerstand aan bieden of niet. Een verlaagde weerstand kan komen door verkeerde waterwaarden, stresssituaties, het ontwaken uit de winterslaap en meer. Bij deze verlaagde weerstand is het mogelijk dat bacteriën en parasieten onze koi ziek maakt. Uitingen hiervan kunt u al vaak in de vijver zien. Ze liggen lusteloos op de bodem, hangen in het water, houden zich op bij een bron van zuurstof, schieten door het water (flitsen), schuren langs de rand, hebben de vinnen strak tegen het lichaam, zetten de schubben uit en meer. Al deze tekenen kunnen een ziekte aangeven. Soms al in een vroeg stadium. U kunt dit zelf onderzoeken door een microscopisch onderzoek te verrichten of dit onderzoek bij een specialist te laten doen. Hieronder leest u de meest voorkomende ziekten veroorzaakt door bacteriën, schimmels of parasieten. Een mogelijke behandeling staat ook vermeld. Voor het vaststellen en goede behandeling adviseren wij om in contact te treden met een specialist. Mocht u toch zelf onderzoek willen doen, dan geeft dan kunt u hier klikken voor een instructievideo om een afstrijkje te maken van uw koi.
Wanneer u de mogelijkheid heeft raden wij wel aan om de verdachte / zieke vis in een quarantainebak te plaatsen. U kunt de koi beter in de gaten houden, gerichter medicatie toedienen en dit ook in een kleinere hoeveelheid doen dan uw hele vijver. Daarbij komen de waterwaarden van uw vijver ook minder onder druk en hoeven eventuele filters en UV lampen niet uit gezet te worden. Let wel op dat met name parasieten en wormen naar alle waarschijnlijkheid in uw gehele vijver voorkomen en niet alleen bij 1 koi. Behandeling is dan juist aan te raden om wel in de gehele vijver te doen.
BACTERIËN
Bacteriën zijn lastig te behandelen. In eerste instantie zou een koi de bacterie moeten kunnen overwinnen. Zijn slijmhuid beschermt hem tegen de altijd aanwezige bacteriën. Echter is dat niet altijd het geval. Door een beschadiging in de slijmhuid of verminderde weerstand (slechte waterwaarden, overbevolking) is de slijmhuid minder dik en kunnen bacteriën de koi infecteren. Een bacterie is een eencellige die door celdeling snel kan vermenigvuldigen. Een infectie van bacteriën ontstaat door zogeheten heterotrofe bacteriën. Zij kunnen zich ook snel aanpassen aan de veranderende omstandigheden en zijn daardoor dus moeilijk te behandelen. Deze snelle mogelijkheid van aanpassen aan de omstandigheden hebben de bacteriën door verkeerde en onvolledige behandelingen deels resistent gemaakt voor de behandeling. De behandeling bestaat uit een antibiotica. De antibiotica geeft in de zomer een beter resultaat dan in de winter door het temperatuurverschil. De antibiotica kan worden toegediend door een injectie, via een voervariant of via een additief in het water. Let bij de laatste er wel op dat ook de goede bacteriën in uw vijver worden aangepakt. Zorg dus dat de bacteriën in de filter weer goed aangevuld worden. Welke bacterie en behandeling dient door een dokter gedaan te worden of een goede koispecialist.
HERKENNING
BACTERIE
BEHANDELING
Aeromonas Hydrophila
Koidokter: Antibiotica
Aeromonas Salmonicida
Koidokter: Antibiotica
Flexibacter Columnaris
Koidokter: Antibiotica
Pseudomonas
Koidokter: Antibiotica
Vibrio
Koidokter: Antibiotica
PARASIETEN
Een parasiet is een extern organisme die gebruik maakt van zijn gastheer en daar op parasiteert. Deels gebruikt hij de koi om zich voort te planten, maar kan ook gebruikt worden om aan voeding te komen. De ene parasiet is de andere niet en dient dan dus ook vakkundig vastgesteld te worden met een microscopisch onderzoek. U kunt hiervoor een afstrijkje maken van het slijm tussen de borstvinnen en / of bij de kieuwen. U schraapt met een objectglaasje over de huid zodat er een hoeveelheid slijm op komt. Deze kunt u samen met een dekglaasje onder de microscoop onderzoeken.
HERKENNING
PARASIET
BEHANDELING
Chilodonella
Formaline / FMC - 50
Coccidia
Procox
Costia
Formaline / FMC-50
Diplozoon
Preziquantel
Karperluis
Lernex / Diflubenzon / Pincet
Klokdiertje
FMC-50 / Zout
Octomitus
Metronidazole
Oodinium
Formaline / FMC-50
Pleistophora
Geen
Tetrahymena
Metronidazole / Formaldehyde + Malachietgroen
Trichodina
Formaline / Alparex
Ichthyophthirius Multifiliis / Witte stip
Formaline / FMC-50 / Alparex
Klein zwarte stipjes (net als witte stip) die lijkt op peperkorreltjes die plakken op de koi
Zwarte stip / Peperstip
Geen / Vitamine ondersteunend
SCHIMMELS
Een schimmel heeft een parasitaire werking. Een schimmel kan zelf niet de voedingsstoffen aanmaken welke hij nodig heeft en gebruikt daar een gastheer voor. Toch worden ze niet bij de parasieten gerekend. Een schimmel vestigt zich in de slijmlaag van de koi. Normaal zou de koi sterk genoeg moeten zijn om hier weerstand aan te kunnen bieden. Dit is helaas niet altijd het geval. Na de winterperiode zijn de dieren wat verzwakt maar het kan ook een oorzaak hebben in mindere waterkwaliteit of overbevolking in de vijver. Doordat de koi verzwakt is is de slijmlaag ook minder en hebben de schimmels een kan gekregen. De schimmel is vaak een gevolg van een andere oorzaak. Door die eerste oorzaak is de koi verzwakt. Schimmels zijn redelijk makkelijk te herkennen. De koi heeft zijn vinnen langs zijn lichaam, ligt stil op de bodem, kan snel door het water schieten (flitsen) langs iets afschuren ivm de irritatie. Hierdoor kan de koi ook nog verwondingen oplopen. Wanneer u 1 van deze kenmerken ziet is de schimmel nog in een beginstadium. Echter is het niet vast te stellen zonder onderzoek óf het een schimmel is en bijvoorbeeld geen worm. De koi reageert daar bijna hetzelfde op. De schimmel is vaak een witachtige, pluizige bol op de wekere delen van de koi. Rugvin bijvoorbeeld komt vaak voor. Door eventuele algen in uw vijver kan de schimmel er ook groen uitzien. Omdat de schimmel vaak een afgeleide is van een andere oorzaak is het verstandig om niet alleen de schimmel aan te pakken, maar ook bijvoorbeeld parasieten. er zijn middelen in de handel die dit kunnen. Bij de behandeling wordt dan ook het breed spectrum middel en het gerichte middel gegeven. Houdt u bij de behandeling aan de doseringen en regels om de koi en uw water zo goed mogelijk te houden.
HERKENNING
SCHIMMEL
BEHANDELING
Branchiomyces (kieuwrot)
Formaline
Dermocystidium
Alleen chirurgisch / Stikstof
Ichtiophonus
geen behandeling mogelijk
Witte plekken op de huid van de koi. Vaak heeft dit ziektebeeld een onderliggende andere oorzaak.
Saprolegnia
Colombo Morenicol Alparex, Malachiet groen
VIRUSSEN
Virussen zijn zeer moeilijk te herkennen, vast te stellen en zeker te behandelen. Bij diverse besmettingen is eigenlijk alleen de dood de uitkomst. Ook is er een onschuldige variant bij de virussen, de zogeheten karper pok. In zijn algemeenheid mag gesteld worden dat ondersteunen van de vis door het toevoegen van vitamine preparaten aan het water het enige is wat u kunt doen. De oorzaak is vaak een overbezetting en daardoor een verlaagde weerstand van de koi. Hou er rekening mee dat er een meldplicht is bij het Koi herpes virus (KHV) en Lenteviraemie.
HERKENNING
VIRUS
BEHANDELING
Blaasjes op diverse delen van de koi. Valt onder de herpes virus.
Karper pok
niet nodig. Evenwichtige en hogere watertemperatuur zal dit doen laten verdwijnen.
Binnen aantal dagen verwoeste kieuwen en huid. Herpesringen op lichaam en overmatige slijmproductie.
Koi Herpes virus
Meestal dodelijk. Kleine kand bij: Gelijk in quarantaine plaatsen (zeer besmettelijk), watertemperatuur onder 20 of boven 25 graden. Regelmatig vitamine preparaten toevoegen aan water. Voor dit virus is melding verplicht (AID meldpunt: 045-5466230)
Bij watertemperaturen onder de 18 graden. Lusteloos en donkeren verkleuringen. Wiebelen in het water door buikwaterzucht. Bloedige plekken. Vaak door overbevolking en / of stress.
Lenteviraemie
geen behandeling mogelijk. Alleen te ondersteunen met bijvoorbeeld vitaminepreparaat. Let op dat bij dit virus behandeling en melding verplicht is! (AID meldpunt: 045-5466230)
Tumor achtige knobbels op de kieuwen, vinnen of huid. Zeer lange incubatietijd.
Lymphocystes (knobbelziekte)
Geen behandeling mogelijk. Ondersteun de vis met vitamine preparaten. Moet zelf herstellen.
WONDEN
Omdat er een grote diversiteit een wonder te bedenken valt bij de koi is het onmogelijk om deze hier allemaal te beschrijven en te behandelen. Wel kan er gesteld worden dat u goed moet handelen om infecties van de wonden te voorkomen. Deze infecties kunnen meer impact hebben dan de daadwerkelijke wond. Deze geneest soms zelf en soms met wat ondersteuning.
HERKENNING
WOND
BEHANDELING
Duidelijke wond die door de schubhuid heen is. Er is vlees te zien.
Diepe wond
Kan soms zelf genezen. Ondersteun de koi door vitamine preparaat aan het water toe te voegen. Bij ernstige wonden goed ontsmetten met een wond cleaner en nabehandelen met een wond sealer. Raadpleeg een expert voor een precieze behandeling.
Kleine rode plekken of beschadigingen door schuren of stoten.
Oppervlakkige wond
Maak de wond schoon met een wond cleaner. Behandel deze met een wond sealer.
WORMEN
Wormen zijn ook parasieten. Omdat er echter veel diverse wormen zijn worden deze hier apart behandeld. Het is bijna niet te voorkomen dat uw koi een keer tegen een parasiet of worm aanloopt. Deze zitten eigenlijk altijd wel in het water, maar de koi heeft een goede gezondheid om hier tegen te vechten. Wel is het zo dat de worm ook daadwerkelijk voor een verwonding kan zorgen. Deze verwonding op zich kan dan weer een infectie veroorzaken. Ook kan het zijn dat door de verlaagde weerstand van de koi een tweede probleem de kop op zal steken. Bekijk de koi goed via een microscopisch onderzoek of laat dat bij een specialist doen via een afstrijkje. Wanneer er een klein aantal wormen of parasieten te zien zijn is behandeling niet nodig. De koi heeft zelf weerstand zat. Bij enorme aantallen is het wel nodig te behandelen. Gelukkig zijn er middelen die eigenlijk alle wormen aanpakt. Omdat er te vaak en verkeerd is behandeld in de afgelopen jaren zijn er inmiddels wormen die resistent zijn geworden voor behandeling. Hier zijn vernieuwde middelen voor op de markt gekomen. Gebruik deze niet gelijk, maar begin bij de reguliere behandeling om verdere resistentie van de wormen te voorkomen.
HERKENNING
WORM
BEHANDELING
Tot 2 cm donkere worm die hecht aan de huid. Kan secundaire problemen geven door wondjes veroorzaakt door de worm.
Ankerworm
Verwijderen van de wormen met een pincet. Diflubenzoren. Lange behandeling omdat de vrouwtjes ruim 3 maanden kan overleven en om de 2 weken duizenden eitjes kan leggen. Diflubenzoren behandeld alle stadia van de worm en is zeer lang werkzaam. Wel dodelijk voor al het andere waterleven.
Tot 5 cm donkere worm die hecht aan alle plekken van de koi. Kan secundaire problemen geven door de wondjes veroorzaakt door de worm. Ook herkenbaar aan eventuele kleine rode rondjes op de huid van de koi.
Bloedzuiger
Verwijderen van de wormen met een pincet. Diflubenzoren. Lange behandeling omdat de vrouwtjes ruim 3 maanden kan overleven en om de 2 weken duizenden eitjes kan leggen. Diflubenzoren behandeld alle stadia van de worm en is zeer lang werkzaam. Wel dodelijk voor al het andere waterleven.
Via microscopisch onderzoek van de ontlasting. Hierin bevinden zich langgerekte spitse eieren van de worm. Tevens mogelijke bloeduitstortingen daar waar de worm zijn slurf in de huid steekt van de koi.
Haakworm
Triclam: Praziquantel: In principe niet gevaarlijk door onvoltooide levenscyclus van de worm. Wel secundaire problemen door mogelijke wonden veroorzaakt door de worm.
Twee puntige uitstulpsels aan een uiteinde en een levensorganisme in de worm zelf.
Huidworm
Lernex (pro) / Praziquantel / Triclam / Gyrodex / Expara / Flubendazole.
Vier punten (of 1 grote) binnen het lichaam van de worm.
Kieuwworm
Lernex (pro) / Praziquantel / Triclam / Gyrodex / Expara / Flubendazole. Omdat deze worm eieren legt is nabehandeling noodzakelijk.
Omdat de worm intern in de darmen gevestigd is, is deze niet waarneembaar. U kunt het waarnemen door de vermagering van de koi ondanks het goede eten. Daarna worden ze lusteloos en krijgen een opgezwollen buik.
Lintworm
Triclam: Praziquantel / Niclosamide
Worm zonder lichaamssegmenten en zonder kleur. Zorgt voor ontstekingen aan met name darmstelsel. Koi vermagerd en is lusteloos. Witte slijm als ontlasting. Komt zelden voor in vijvers.
Rondworm
Levamisole
OVERIGE
Uiteraard zijn er nog meer ziektebeelden dan boven noemde. Hierbij de meest voorkomende afwijkingen aan de koi
HERKENNING
BENOEMING
BEHANDELING
Een dikke opgezette buik, "waggelend" zwemmen, verkeerd in het water 'staan'. De koi heeft moeite met zijn evenwicht, uitpuilende ogen en uitstaande schubben
Buikwaterzucht
Omdat buikwaterzucht meer een verzamelnaam is dan een echt ziektebeeld is het moeilijk een diagnose vast te stellen. Buikwaterzucht kan gebruikt worden bij aandoeningen aan de ingewanden. Bijvoorbeeld door een bacteriële infectie, een tumor, nierfalen, of problemen met de zwemblaas. Het is meestal niet te genezen, maar een behandeling met een antibacterieel middel wil nog wel eens helpen.